رئیس مرکز ملی مطالعات راهبردی کشاورزی و آب اتاق ایران، با اشاره به رشد جمعیت جهانی و محدودیت منابع آب تأکید کرد که بدون ارتقای بهره‌وری آبی، نه امنیت غذایی کشور تأمین می‌شود و نه امکان مقابله با بحران‌های زیست‌محیطی وجود دارد.
به گزارش روابط عمومی اتاق بازرگانی یزد؛ کوروش صادق‌زاده با اشاره به چالش‌های جهانی آب و غذا گفت: در حال حاضر جمعیت جهان حدود ۸ میلیارد نفر است و پیش‌بینی می‌شود تا سال ۲۰۵۰ به ۱۰ میلیارد نفر برسد، برای تأمین غذای این جمعیت به ۵۶ درصد تولید غذای بیشتر نیاز داریم اما اگر بخواهیم این نیاز را تنها با افزایش سطح زیر کشت پاسخ دهیم، باید به اندازه دو برابر وسعت هند جنگل‌زدایی شود که امکان‌پذیر نیست بنابراین، افزایش بهره‌وری آب در بخش کشاورزی تنها راهکار منطقی و پایدار است.
وی با بیان اینکه بهره‌وری آب سه شاخص؛ بهره‌وری فیزیکی (محصول به ازای هر مترمکعب آب)، بهره‌وری انرژی (غذا به ازای هر مترمکعب آب) و بهره‌وری اقتصادی (ارزش پولی تولیدات به ازای هر مترمکعب آب) دارد، افزود: افزایش بهره‌وری علاوه بر تولید بیشتر غذا منجر به کاهش حدود ۶۷ درصدی انتشار گازهای گلخانه‌ای نیز می‌شود که این موضوع نقش مهمی در مقابله با گرمایش زمین دارد.
صادق‌زاده ایران را در دسته کشورهای دارای تنش شدید آبی دانست و تصریح کرد: بر اساس شاخص‌های جهانی، برداشت بیش از ۴۰ درصد از منابع آب تجدیدپذیر کشور تنش شدید آبی را نشان می‌دهد و متأسفانه ایران در این دسته قرار دارد، در چنین شرایطی افزایش بهره‌وری آب نه یک انتخاب، بلکه یک ضرورت است.
رئیس مرکز ملی مطالعات راهبردی کشاورزی و آب با اشاره به تجربه‌های جهانی و اهداف توسعه پایدار گفت: یکی از مهم‌ترین اهداف جهانی تا سال ۲۰۳۰، دو برابر شدن بهره‌وری کشاورزی است، راهکارهایی مانند آبیاری تنظیم‌شده، آبیاری زیرسطحی، تغییر تاریخ کاشت، انتخاب ارقام زودرس و استفاده بهینه از کودها از جمله روش‌هایی هستند که هم مصرف آب را کاهش می‌دهند و هم عملکرد محصول را حفظ می‌کنند.
وی همچنین به انتشار کتابچه‌ای با عنوان راهنمای درک صرفه‌جویی واقعی آب در بخش کشاورزی توسط مرکز ملی مطالعات راهبردی کشاورزی و آب اشاره کرد و افزود: این کتابچه با هدف ارائه راهکارهای عملی برای صرفه‌جویی واقعی در آب کشاورزی تدوین شده و می‌تواند برای کشاورزان، کارشناسان و سیاست‌گذاران حوزه آب بسیار کاربردی باشد.
صادق‌زاده تأکید کرد: افزایش بهره‌وری آب در کشاورزی نه‌تنها به امنیت غذایی کشور کمک می‌کند، بلکه از فشار بیشتر بر منابع آبی و محیط زیست جلوگیری خواهد کرد.
اصلاح الگوی کشت و جایگزینی محصولات کم‌آب‌بر، ضرورت مدیریت منابع آبی استان
عباس حاجی‌حسینی، رییس سازمان جهاد کشاورزی استان یزد، با تأکید بر لزوم اصلاح الگوی کشت در استان گفت: تا زمانی که یکی از منابع اصلی درآمدی بخش‌های مختلف کشور از جمله وزارت نیرو بر مصرف بیشتر آب استوار باشد، مدیریت منابع آبی با چالش جدی مواجه خواهد بود. همان‌طور که در گذشته افزایش فروش گاز به معنای درآمد بیشتر برای شرکت‌های مربوطه بود، در حوزه آب نیز این الگو باید تغییر کند تا مصرف بهینه جایگزین مصرف بیشتر شود.
وی با اشاره به اهمیت جایگزینی اقتصادی محصولات کشاورزی افزود: اگر بخواهیم محصولی پرمصرف مانند ذرت را حذف کنیم، حتماً باید محصول جایگزین با صرفه اقتصادی معرفی شود تا کشاورزان متضرر نشوند. اصلاح الگوی کشت بدون در نظر گرفتن معیشت کشاورزان نتیجه‌بخش نخواهد بود و اقتصاد این بخش باید به‌صورت واقعی مورد توجه قرار گیرد.
رییس سازمان جهاد کشاورزی یزد تأکید کرد: استان یزد به دلیل محدودیت منابع آبی، نیازمند حساسیت ویژه در انتخاب محصولات کشاورزی است و حرکت به سمت کشت‌های کم‌آب‌بر و دارای ارزش اقتصادی بالا، راهکار اصلی پایداری کشاورزی در استان خواهد بود.
کاهش ۶۰ درصدی مصرف آب کشاورزی در یزد ضروری است
احسان بالا کتفی، مدیرکل مدیریت بحران استان یزد با بیان اینکه حفظ کشاورزی در کنار مدیریت منابع آب امکان‌پذیر است، افزود: مطالعات علمی و آخرین نشست‌های کارشناسی نشان می‌دهد می‌توان با اجرای راهکارهای عملی و علمی، هم کشاورزی استان را حفظ کرد و هم مصرف آب را به سطح مورد نیاز کاهش داد.
بالا کتفی با یادآوری تأکید رهبر معظم انقلاب بر اهمیت موضوع آب در سفر سال ۱۳۸۶ به یزد تصریح کرد: بحران آب جدی است و باور عمومی نسبت به اهمیت آن باید تقویت شود، اگر مدیریت منابع موجود جدی گرفته نشود، حتی ایجاد منابع آبی جدید نیز پاسخگوی نیاز استان نخواهد بود.
وی هوشمندسازی کشاورزی، یکپارچه‌سازی اراضی، مکانیزاسیون و تغییر الگوی کشت را از راهکارهای اصلی مدیریت منابع آب برشمرد و گفت: اگر بتوانیم نیاز آبی گیاهان را به‌صورت هوشمند و علمی مدیریت کنیم، بدون کاهش بهره‌وری می‌توانیم مصرف آب را کنترل کنیم.
وی در پایان تأکید کرد: مدیریت عملیات کشاورزی، توجه به تغییر اقلیم و وضعیت خاک، و اجرای سیاست‌های کلان آبی کشور، مسیر اصلی عبور از بحران آب در یزد است.
افت کیفیت منابع آب زنگ خطری خاموش برای کشاورزی یزد است
محمدحسن رحیمیان، رئیس مرکز تحقیقات شوری استان با اشاره به کاهش هم‌زمان کمیت و کیفیت منابع آب در کشور گفت: کیفیت منابع آب در سطح کشور به‌طور مستمر در حال افت است، در کنار کاهش شدید حجم منابع آبی، روند شوری آب نیز هر سال به‌طور متوسط در حال افزایش است و این موضوع یک زنگ خطر خاموش برای بخش کشاورزی محسوب می‌شود، شاید این تغییرات در کوتاه‌مدت محسوس نباشد، اما بررسی روند یک تا سه دهه گذشته نشان می‌دهد که تأثیر آن بر بهره‌وری و معیشت کشاورزان کاملاً قابل مشاهده است.
وی با اشاره به شرایط استان یزد افزود: در استان یزد، سالانه حدود ۴۰ میلیون مترمکعب از منابع آبی بخش کشاورزی کاهش می‌یابد و این در حالی است که کشاورزان ناچارند خود را با این شرایط وفق دهند، بررسی شاخص‌های بهره‌وری نشان می‌دهد که اگرچه در ۳۰ سال گذشته سطح زیر کشت کاهش یافته، اما تولیدات کشاورزی افزایش پیدا کرده است؛ بااین‌حال ادامه این روند با توجه به محدودیت منابع آب امکان‌پذیر نیست و پیش‌بینی می‌شود که در افق ۱۴۱۱ تاب‌آوری کشاورزی یزد به‌شدت کاهش یابد و ناچار به کاهش بیشتر سطح زیر کشت خواهیم بود.
رحیمیان با اشاره به هزینه‌های متفاوت آب برای مصارف مختلف گفت: امروز حاضر هستیم آب تصفیه‌شده با هزینه هر مترمکعب ۸۰ تا ۹۰ هزار تومان را برای ایجاد فضای سبز شهری مصرف کنیم، اما آب ۳ هزار تومانی را برای فضای سبز کشاورزی در نظر نمی‌گیریم این یک تناقض است که باید حل شود.
رحیمیان در پایان با انتقاد از تفکیک مدیریت عرضه و تقاضای آب خاطرنشان کرد: در حال حاضر، مدیریت عرضه آب در وزارت نیرو و مدیریت تقاضا در وزارت جهاد کشاورزی است که این تفکیک، مانع ارائه راهکارهای یکپارچه شده است تا زمانی که سیاست‌گذاری‌ها به‌صورت هماهنگ انجام نشود، حل بحران آب و تاب‌آوری کشاورزی ممکن نخواهد بود.
دیدگاه ها توسط مدیر سایت بسته شده اند.