رئیس مرکز ملی مطالعات راهبردی کشاورزی و آب اتاق ایران با هشدار نسبت به تشدید بحران آب در کشور گفت: طی سه دهه اخیر بارندگی ۱۶ درصد و روان‌آب‌ها ۴۳ درصد کاهش یافته، تبخیر ۷۳ درصدی بارش‌ها فشار زیادی بر منابع وارد کرده و ایران اکنون ۹۲ درصد آب تجدیدپذیر خود را مصرف می‌کند؛ که این رقمی بیش از دو برابر سقف ایمن جهانی است.
به گزارش روابط عمومی اتاق بازرگانی یزد؛ کوروش صادق‌زاده با اشاره به داده‌ها و پژوهش‌های خود درباره پیش‌بینی بحران آب از ۲۵ تا ۳۰ سال قبل گفت: بارندگی کشور طی سه دهه اخیر حدود ۱۶ درصد کاهش یافته و الگوهای بارشی نیز تغییر کرده است؛ سهم بارش برف کم و بارش باران که سریع‌تر تبخیر می‌شود بیشتر شده است، روان‌آب‌های کشور هم تا ۴۳ درصد کاهش یافته و تبخیر ۷۳ درصدی بارش‌ها به دلیل اقلیم خشک، فشار زیادی بر منابع وارد کرده است.
وی مهم‌ترین مؤلفه‌های بحران آب را افزایش سطح زیرکشت، برداشت بی‌رویه آب و تخلیه گسترده چاه‌ها دانست و افزود: مساحت اراضی کشاورزی در سه دهه اخیر بیش از یک میلیون و ۲۰۰ هزار هکتار افزایش یافته و تعداد چاه‌ها از ۴۷ هزار حلقه در سال ۱۳۵۰ به بیش از یک میلیون رسیده است، حجم اضافه‌برداشت از منابع زیرزمینی بین ۱۵۰ تا ۳۵۰ میلیارد مترمکعب برآورد می‌شود.
رئیس مرکز ملی مطالعات راهبردی کشاورزی و آب با هشدار نسبت به فرونشست زمین در ۶۰۹ دشت کشور اظهار کرد: در برخی استان‌ها نرخ سالانه فرونشست به ۴۰ سانتی‌متر رسیده که منجر به ترک‌خوردگی بناهای تاریخی، آسیب به اکوسیستم‌ها و افزایش بیماری‌های تنفسی و قلبی شده است.
به گفته صادق‌زاده، ایران ۹۲ درصد از آب تجدیدپذیر خود را مصرف می‌کند؛ در حالی که سقف ایمن توصیه‌شده توسط سازمان ملل ۴۰ درصد است، سرانه آب تجدیدپذیر نیز از ۲۳۰۰ مترمکعب در دهه ۶۰ به کمتر از هزار مترمکعب رسیده که نشانه بحران شدید آب است. او افزود: بیش از ۸۰ درصد آب کشور در بخش کشاورزی مصرف می‌شود، در حالی که سهم این بخش در تولید ناخالص ملی کمتر از ۱۰ درصد است.
صادق‌زاده ضمن انتقاد از توسعه صنایع آب‌بر در فلات مرکزی، به‌ویژه در استان یزد، تأکید کرد: برداشت آب زیرزمینی در یزد به ۱۶۰ درصد ظرفیت رسیده و پروژه‌های انتقال آب از خلیج فارس و دریای عمان با هزینه‌های بسیار بالا، پاسخگوی بحران روزافزون نیستند و تنها سیگنال نادرستی به سرمایه‌گذاران صنعتی می‌دهند.
وی برای عبور از ابر بحران آب، راهبردهایی همچون «ریاضت آبی ۱۰ تا ۱۵ ساله»، کاهش مصرف کشاورزی از ۸۲ به ۵۰ میلیارد مترمکعب، اولویت‌بخشی به آب شرب و بهداشت مردم، اختصاص سالانه حداقل ۱۲ میلیارد مترمکعب حق‌آبه زیست‌محیطی، بازتخصیص منابع آب بین بخش‌های اقتصادی و توسعه تجارت آب مجازی و مدیریت یکپارچه اکوسیستم‌های حوزه آبخیز ضروری دانست.
صادق‌زاده گفت: بحران آب ایران تنها ناشی از کمیابی منابع نیست؛ بلکه نتیجه مدیریت ناکارآمد، بی‌توجهی به توان اکولوژیک و توسعه ناپایدار است. تنها با پذیرش واقعیت‌های تلخ و اجرای سیاست‌های سختگیرانه می‌توان از این بحران عبور کرد.
توسعه صنایع باید متناسب با اقلیم باشد
غضنفر امیرجلیلی، نایب‌رئیس اتاق بازرگانی یزد با هشدار نسبت به شرایط بحرانی آب در استان گفت: حیات انسان و همه موجودات به آب وابسته است و بدون آن همه چیز به نابودی می‌رود، استان یزد به‌عنوان یکی از مناطق کم‌آب و بیابانی کشور، امروز عمدتاً از منابع آب زیرزمینی استفاده می‌کند.
وی با اشاره به اینکه بخش کشاورزی ۸۰ تا ۹۰ درصد این منابع را مصرف می‌کند، افزود: راندمان کشاورزی در یزد مطلوب نیست و متأسفانه بیشتر محصولات پرآب‌بر در استان کشت می شود، در حال حاضر درصد کمی منابع آب زیرزمینی باقی مانده و آبی که از سمت کوه رنگ به استان می‌آید، صرفاً برای شرب مورد استفاده قرار می‌گیرد.
امیرجلیلی تغییرات اقلیمی را تشدیدکننده بحران آب دانست و بیان کرد: در شورای پژوهشی اتاق بازرگانی، مطالعاتی درباره اقلیم و صنایع مناسب آینده در حال انجام است تا مشخص شود چگونه می‌توانیم در شرایطی که روزبه‌روز وخیم‌تر می‌شود، از منابع موجود بهینه استفاده کنیم، تنها چیزی که جایگزین ندارد آب است و جبران کمبود آن بسیار زمان‌بر خواهد بود.
نایب‌رئیس اتاق بازرگانی یزد با اشاره به معضل فرونشست زمین و احتمال کاهش بیشتر بارش‌ها گفت: امیدوارم راه‌حل‌های کوتاه‌مدت و بلندمدت مناسبی برای مدیریت منابع آب اندیشیده شود و صنایع آینده استان متناسب با اقلیم منطقه تأسیس شوند تا چالش‌های یزد در این زمینه کاهش یابد.
حاجی‌حسینی، رئیس سازمان جهاد کشاورزی یزد با اشاره به بحران جدی منابع آبی کشور گفت: امروز دچار «ورشکستگی آبی» شده‌ایم و عملاً در حوزه آب بدهکار هستیم. مشکل اصلی ما نگاه غیرعلمی به مدیریت و حکمرانی آب است؛ چراکه صرفاً بر عرضه و تقاضا تمرکز کرده‌ایم و به مدیریت حوضه‌های آبخیز توجهی نشده است.
وی با بیان اینکه چرخه طبیعی آب در کشور از حالت عادی خارج شده است، افزود: در دو سال گذشته تنها ۷۰ میلی‌متر بارندگی داشتیم، اما به‌دلیل بی‌توجهی به مدیریت آبخیزداری، این بارش‌ها نتوانستند تأثیر موثری بر منابع آبی داشته باشند.
حکمرانی جزیره‌ای بحران آب ایران را تشدید کرده است
عباسعلی متوسلیان، عضو هیئت نمایندگان اتاق بازرگانی یزد با اشاره به چالش‌های حکمرانی آب در کشور گفت: منابع آب تجدیدپذیر ایران حدود ۱۰۰ تا ۱۱۰ میلیارد مترمکعب است؛ این در حالی است که مجموع منابع آب کشورهای عربستان، کویت، بحرین و یمن تنها حدود ۶۰ میلیارد مترمکعب است اما همین میزان برای اداره این کشورها کفایت می‌کند.
وی با تأکید بر اهمیت کیفیت حکمرانی در مدیریت منابع آب افزود: نگرانی اصلی این است که سیاست‌های کلی کشور به‌صورت یکپارچه و راهبردی اجرا نمی‌شود و هر استان و شهری ساز خود را می‌زند که این مسئله بحران‌ها را تشدید کرده است.
متوسلیان با انتقاد از نبود ضمانت اجرایی در مطالعات و پژوهش‌ها اظهار کرد: ما مرتب جلسات برگزار می‌کنیم و از بحران آب سخن می‌گوییم، اما پس از پایان جلسات همه‌چیز به فراموشی سپرده می‌شود. تا زمانی که سبک مدیریت و حکمرانی آب اصلاح نشود، تنها حسرت و نگرانی نصیب ما خواهد بود.
اخبار مرتبط
دیدگاه ها توسط مدیر سایت بسته شده اند.