ستاد بهره‌وری آب با حضور اعضا در اتاق بازرگانی یزد تشکیل جلسه داد.
به گزارش روابط‌عمومی اتاق بازرگانی یزد، جلسه ستاد بهره‌وری آب باهدف بررسی راهکارها در خصوص بهره‌وری آب در صنعت و کشاورزی برگزار شد.
در ابتدای این جلسه کارگزار بازار آب با اشاره به نهضت ملی بهره‌وری گفت: در این نهضت پیشنهاد نوآوری در بهره‌وری داده شده است. ما باید به دنبال ایده‌های نوآورانه در کنار فناوری‌های روز باشیم و در نهایت سرمایه‌گذاری روی همین بهره‌وری. مثلاً بازار آب را پیشنهاد دادیم که هدف آن ارتقا بهره‌وری از طریق ایجاد منفعت بوده است.
فقیه خراسانی افزود: در این مسیر می‌توان از کشورهایی که اقلیم شبیه ما دارند؛ مانند اسپانیا الگوبرداری کنیم. این نیز در حال پیگیری است.
وی ادامه داد: میزان آب در کشاورزی چند برابر مصرف شرب و صنعت است ما می توانیم و باید در کشاورزی صرفه جویی کنیم می توانیم هدررفت آب را در کشاورزی کاهش داد. در کارخانه نوآوری درخشان کلینیکی برای مشاوره بخش کشاورزی و صنعت ایجاد شده است که ایده اصلی این است که فاصله بین پروانه بهره برداری تا بهره وری آب را می توان به منفعت اقتصادی در سیستم در بازار تبدیل کنیم.
مدیرعامل شرکت سهامی آب منطقه‌ای یزد در این جلسه موضوع نیاز به بهره‌وری را مطرح کرد و گفت: اینکه چرا به بهره‌وری نیاز داریم به چند دلیل است. ببینید ما یکسری ورودی داریم یک فرایند را طی می‌کند و به یک خروجی می‌رسیم به نظر می‌آید دو دلیل از همه مشخص‌تر است یکی اینکه به دنبال ثروت بیشتر هستیم؛ یعنی می‌شود با یک ورودی، خروجی بیشتری گرفت یا اینکه با تغییر فرایند خروجی بیشتری گرفت. در واقع افزایش ثروت یا ارزش‌افزوده بیشتر در مقابل صرف منابع کمتر. یک نگاه هم از جنبه مادی نیست و نگاه‌های محیط زیستی است اینکه ما باید این آب را برای نسل بعد حفظ کنیم و نسل فعلی نیز به‌صورت پایدار از آن استفاده کند.
محجوبی ادامه داد: واقعیت این است زمانی که در خصوص آب صحبت می‌شود به نظر می‌آید جهلی نسبت به این موضوع داریم. زیرا احساس می‌کنیم منابع نامحدودی به‌خصوص در حوزه آب زیرزمینی داریم. سستی و غفلت ناشی از این جهل است که در مصرف آب اسراف و تبذیر داریم.
وی تأکید کرد: در طول زمان مثلاً از دهه 70 تلاش شده با یکسری قوانین مصوب مسائل موجود در حوزه آب را حل کنیم اما موفق نبودیم. در جداسازی آب شرب، کشاورزی بهره ور و تدوین سند ملی الگوی کشت موفق عمل نکردیم.
مدیرعامل شرکت سهامی آب منطقه‌ای یزد ادامه داد: در صنعت باید نگاه کنیم آب در کجا مصرف می‌شود؛ فضای سبز صنعت، تولید و شرب و بهداشت بخش‌های اصلی است؛ اما اگر بخواهیم در بخش تولید مثلاً صنعت فولاد یا کاشی بهره‌وری داشته باشیم باید به تکنولوژی و بحث دانش‌بنیان ورود کنیم. یا باید تکنولوژی را وارد کنیم که محدودیت دارد یا توسعه دانش بدهیم که آن هم زمان بر است.
محجوبی تأکید کرد: اگر چه حدود 14 درصد آب تولیدی در شرب و بهداشت مصرف می‌شود؛ ولی خیلی گران‌قیمت‌تر است به علت کیفیت آن هزینه تولید این آب بسیار زیاد است. بااین‌حال راهکارهای متعددی در خصوص جلوگیری از هدررفت آب و صرفه‌جویی در حوزه خانگی هست. در شرب و بهداشت پرت شبکه روستایی و شهری زیاد است باید به استاندارد برسیم اگر چه هزینه این کار زیاد است. برای نصب تجهیزات کاهنده آب در منازل نیز بسیار بحث و تبادل نظر و راهکارهای مختلف سنجیده شد؛ اما به نظرم همان سستی و غفلتی که نسبت به این موضوع وجود دارد مانع کار است. ما وضع موجود را درست نمی‌شناسیم دانسته‌ها را نیز اجرایی نمی‌کنیم. باید تلاش کنیم به مردم و مسئولان اهمیت موضوع را نشان داده و موانع عدم اجراشدن راهکارها را بررسی کنیم.
راهکارهای حوزه آب، عملیاتی شود
مدیرعامل شرکت سهامی آب منطقه‌ای یزد گفت: در حوزه شرب و بهداشت مثلاً برای مصارف کولر خانگی یا ماشین لباسشویی و… استاندارهایی داریم در حوزه کشاورزی نیز نیاز آبی محصولات در هر هکتار مشخص است؛ ولی در صنعت استانداری نداریم اینکه مثلاً بهینه مصرف آب برای تولید یک مترمربع کاشی یا یک کیلوگرم فولاد و… چه مقدار است مشخص نشده است و این باید در دستور کار باشد. استانداردی تدوین و در سطح ملی اجرایی شود.
محجوبی در پایان همچنین به آمارها و برخی اشتباهات در برداشت این آمارها اشاره و تصریح کرد: در برداشت آمار و برنامه‌ریزی بر اساس آن باید افق آیند را در نظر گرفت.
جوادیان زاده رئیس مرکز قنات به بخشی‌نگری در حوزه آب اشاره کرد و گفت: آنچه که مانع بهره‌وری می‌شود، بخشی‌نگری است. ما گرفتار یکسری دستورالعمل‌ها هستیم که بدون توجه به مشکلات موجود ابلاغ شده و کارایی ندارد، بخش کشاورزی، بخش صنعت و بخش مدیریت آب همه حرف خود را می‌زنند؛ همه ذی‌نفعان آب باید دور یک میز جمع شده و سند سازگاری با کم‌آبی نوشته شود.
جوادیان زاده با اشاره به اینکه سواد آبی مردم در گذشته بیشتر بوده است گفت: در گذشته مردم قنات را می‌دیدند و بر اساس آن برنامه‌ریزی می‌کردند؛ مثلاً و وقتی قنات کم آب می‌شد، سطح زیر کشت را کم می‌کردند که بتوانند با آب قنات مدیریت کنند در صنعت آن زمان مانند رنگرزی و… نیز همین شکل و سازگار با آبدهی قنات بوده است.
وی ادامه داد: نگاهی که صنعت و کشاورزی به بخش آب دارد باید یکی باشد. ذی‌مدخلان باید با نگاه یکسان مفهوم بهره‌وری را تعریف کنند. باید با نگاه استراتژی حل مسئله به موضوع ورود کنیم. راهکار این مشکلات، ارتقای بهره‌وری است و همه دستگاه‌ها با همین دیدگاه به موضوع نگاه کرده و کارگروه عملیاتی تشکیل و خروجی کارگروه‌ها نیز مشخص شود.
رئیس مرکز قنات تدوین استاندارد مصرف آب و تعیین برچسب مصرف انرژی، تدوین سند گزارش روش‌های نوین آبیاری کشاورزی و تهیه گزارش سنتز از روش‌های نوین موفق در کشور باتوجه‌به شرایط اقلیمی محصول نوع خاک، همچنین تدوین کتاب راهنمای طراحی شبکه آبیاری بخش‌های مختلف کشور، تدوین اطلس قیمت تمام شده آب در کشور و برآورد نرخ بهره‌وری بر اساس نرخ واقعی آب و ارزیابی دستورالعمل بازار آب را از مهم‌ترین راهکارها در حوزه آب و بهره‌وری آب برشمرد.
مدیرکل سازمان صمت استان یزد به بحث قیمت آب اشاره کرد و گفت: در حوزه صنعت بحث قیمت آب از پارامترهای مهمی است که در بهره‌وری اثر می‌گذارد، در نتیجه آزادسازی قیمت آب می‌تواند بهره‌وری را به حداکثر برساند.
صادقیان افزود: یکی از کارهای کمک‌کننده سیاست‌های حمایتی از تکنولوژی روز است یعنی ساخت تجهیزات که به بهره‌وری در کشاورزی کمک می‌کند یا ابزارها که می‌تواند مصرف آب را کاهش دهد. نگاه دانش‌بنیان در این زمینه بسیار مؤثر است. یکی دیگر از روش‌هایی که می‌تواند موفق آمیز باشد اینکه بخش خصوصی به‌خصوص کارخانه‌های ساخت ماشین‌آلات استاندارد مصرف آب تعریف کنند.
صادقیان همچنین تأکید کرد: برای گفتمان‌سازی در این حوزه همچنان به فضا نیاز داریم ما در حوزه مسائل آب باید گفتمان مشترک داشته باشیم.
نبود آب، بزرگ‌ترین دشمن ماست
معاون بهره‌برداری شرکت آب و فاضلاب استان نبود آب را دشمن اصلی کشور خواند و گفت: نبود آب اولین دشمن ماست این نکته‌ای است که باید همه به آن توجه کنیم. اما در مواردی حتی نماینده‌های استان‌های کم آب نیز این دیدگاه را ندارند توقع دارند آب روستاها مثل شهر باشد. درصورتی‌که باید در کشور این را به‌عنوان موضوع اصلی مطرح کنند که دشمن نابودی کشور، نبود آب است.
باقری پور ادامه داد: آب آشامیدنی در کشور تنها 5 درصد را به خود اختصاص داده اما تمرکز زیادی روی آن است اگر تلاش کنیم پرت آب را مثلا 3 درصد کم کنیم با هزینه بالا در این 5 درصد چقدر اثر دارد؟ اما در مقابل این عدد در کشاورزی عدد بالایی است.
وی به بی‌کیفیت بودن تجهیزات نیز اشاره کرد و گفت: تعداد بالایی تولیدکننده لوله پلی‌اتیلن در کشور داریم و ادعا می‌کنند عمر مفید لوله‌های تولید شده 50 سال است درحالی‌که بیشتر از 15 سال عمر نکرده و آب را هدر می‌دهد. در استان یزد نزدیک به 1 هزار کیلومتر خطوط انتقال شبکه داریم که نصف آن پلی‌اتیلن است در کشاورزی نیز همین است تصور کنید تعویض خط لوله چه هزینه‌ای دارد.
فهیمه اسلامی کارشناس جهاد کشاورزی استان یزد نیز در این جلسه گفت: یزد پنجمین استان صنعتی کشور است و معادلات مصرف آب طبیعتاً باتوجه‌به این موضوع باید در نظر گرفته شود؛ اما واقعیت این که تمام کم‌وکاستی‌های موضوع آب بر بخش کشاورزی سوار شد. آنچه نادیده گرفته شده در بحث چاه کشاورزی، توجه نکردیم یکسری صنایع بالادست این چاه‌ها مصرف‌کننده آب آن هستند. آب‌های پنهان به‌صورت چاه غیرمجاز مصرف می‌شود و به علت استفاده صنایع آب بر، آب این چاه‌ها کاهش‌یافته و کشاورزی در معرض خطر است.
اسلامی در خصوص بازار آب گفت: هر تجارتی اثرات مثبت و منفی دارد که باید با هم در نظر گرفته شود، بازار آب می‌خواهد بخش کشاورزی را محدود کند درصورتی‌که در بازارهای آب دنیا این‌گونه نیست. بازار آب باید شفاف باشد و ملاک داده‌های هواشناسی برای برآورد میزان بارش در نتیجه میزان مصرف آب باشد.
وی افزود: بخش کشاورزی استان توان رقابت با صنعت را ندارد. از سوی دیگر باغات استان مدام بخشی با عنوان بهره‌وری پایین در نظر گرفته می‌شود؛ اما به این نکته توجه داشته باشید شغل کشاورزی شغل سبز است. می‌خواهیم مزارع و باغات را حذف کنیم و از آن طرف برای صنایع مسئولیت اجتماعی تعریف می‌کنیم که صنعت باید درخت بکارد و پارک ایجاد کند درحالی‌که کشاورز دارد همین کار را می‌کند. هر درخت ۱۵ساله حدود 15 کیلوگرم آلاینده جذب می‌کند و در کاهش دما نیز تأثیر دارد. این مسائل باید مدیریت شود.
مدیر آب‌وخاک سازمان جهاد کشاورزی استان یزد نیز به برخی تصمیمات اشتباه در سال‌های گذشته اشاره کرد و گفت: در حوزه مدیریتی بخش کشاورزی و نیرو از دهه‌های قبل تصمیماتی اتخاذ شده که اشتباه بوده است و اثرات منفی این تصمیمات در کشور حادث شده است.
بشارتی با تأکید بر اینکه عرق ملی باید ملاک عمل باشد گفت: آب جزء انفال و برای همه مردم است. ما در حوزه بهره‌وری تا به امروز جزیره‌ای نگاه کردیم. مفهوم بهره‌وری در سطح کشور با چالش اساسی روبروست و اگر اصلاح نشود جلسات برگزار می‌شود؛ اما نتیجه قابل‌لمس نخواهد داشت. در کشور هم کشاورزی نیاز است و هم صنعت، اما مدیریت به چه شکلی باشد که نتیجه آن ماندگار و در جهت تقویت و حفظ آب باشد. صنعت و کشاورزی سازگار با اقلیم کشور باید توسعه پیدا کند.
اخبار مرتبط
دیدگاه ها توسط مدیر سایت بسته شده اند.